Bardziej popularna nazwa tej rośliny to goździkowiec korzenny. Czapetka pachnąca (Syzygium aromaticum) to nic innego jak popularne goździki. Są to niedojrzałe pączki goździkowca. Świeżo po zebraniu mają kolor różowy lub bladozielony, a podczas procesu suszenia nabierają koloru ciemnobrązowego. Swój aromat zawdzięczają obecności eugenolu, który oprócz zapachu nadaje im również cechy prozdrowotne. Za wyrazisty smak goździków odpowiada olejek goździkowy (Oleum Caryophyllorum), którego w pąkach jest od 15% do 20%.
Czapetka pachnąca – remedium na problemy z jelitami
Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym eugenolu, a także witamin A, C i manganu, stała obecność goździków w diecie:
- zapobiega powstawaniu nowotworów,
- spowalnia procesy starzenia się organizmu,
- ogranicza ryzyko wystąpienia wielu chorób układu krążenia,
- przeciwdziała chorobom zwyrodnieniowym mózgu.
Goździki są nie tylko smaczne ale i zdrowe – mają pozytywne działanie na pracę jelit. Wysuszone pąki kwiatowe czapetki pachnącej wspomagają trawienie. Pobudzają żołądek do produkcji kwasu solnego, poprawiają perystaltykę jelit, ułatwiają wydalanie gazów z organizmu. Dlatego warto dodawać je do potraw ciężkostrawnych. Nie tylko wzbogacają ich smak, ale też zapobiegają niestrawności i wzdęciom i pomagają zwalczać pasożyty jelitowe. Mało kto wie, ale goździki są niezwykle pomocne w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Substancje w nich zawarte pobudzają wydzielanie soków trawiennych, a tym samym pomagają złagodzić wzdęcia i uczucie pełności po posiłku.
Goździki mają mocno korzenny zapach dlatego wystarczy dodawać je do potraw w małych ilościach. Ich aromat jest bardzo intensywny. Ususzone pąki kwiatowe czapetki pasują do wielu potraw, ale najlepiej jest je spożywać z pieczonymi owocami, ciastami i ciasteczkami oraz w deserach o czekoladowym aromacie.
- Są nieodłącznym dodatkiem do grzanego wina i piwa lub do kawy z przyprawami.
- Przed pieczeniem można nabić nimi szynkę lub mięso. Do każdej potrawy mięsnej warto dodać szczyptę goździków.
- Pasują do dań z curry oraz potraw na bazie ryżu.
- Z goździków warto przygotować napar albo dodać jedną sztukę do ulubionej herbaty.
Jednak pączki czapetki pachnącej mogą być niebezpieczne dla kobiet w ciąży. W tym okresie panie nie powinny zażywać żadnych lekarstw czy wyrobów z goździkami. Zawarty w nich eugenol może zwiększać pobudliwość mięśni gładkich i stać się przyczyną przedwczesnego pojawienia się skurczów macicy.
Działanie antybakteryjne i antyoksydacyjne
W goździkach znajdują się 5,7-dihydroksy-2-metylochromon 8-C-p-d-glukopiranozyd, biflorina, kemferol, rhamnocitryna, mirycetyna, kwas galusowy, kwas elagowy i kwas oleanolowy, które wykazują aktywność przeciwbakteryjną wobec Streptococcus mutans, Actinomyces viscosus, P. gingivalis i P. intermedia. Flawony, kemferol i mirycetyna wykazują silną aktywność hamującą wzrost patogenów przyzębia P. gingivalis i P. intermedia. Eugenolu działa przeciwko grzybom Candida, Aspergillus i dermatofitom oraz szczepom American Type Culture Collection.
W ostatnich latach zbadano działanie eugenolu na larwy Aedes aegypti (Diptera: Culicidae). Okazuje się, że jest on bardzo skuteczny w zwalczaniu dengi, a nie ma jeszcze innego leku ani szczepionki na tą chorobę, która jest poważnym problemem zdrowotnym w Brazylii i innych krajach tropikalnych.
Aktywność przeciwutleniająca ekstraktu z pączków goździka i jego głównych składników aromatycznych, eugenolu i octanu eugenylu, jest porównywalna z naturalnym przeciwutleniaczem, α-tokoferolem (witaminą E).
Przypisy
- Lee, Kwang-Geun, and Takayuki Shibamoto. „Antioxidant property of aroma extract isolated from clove buds [Syzygium aromaticum (L.) Merr. et Perry].” Food Chemistry 74.4 (2001): 443-448.
- Cai, Lining, and Christine D. Wu. „Compounds from Syzygium aromaticum possessing growth inhibitory activity against oral pathogens.” Journal of Natural Products 59.10 (1996): 987-990.
- Pinto, Eugenia, et al. „Antifungal activity of the clove essential oil from Syzygium aromaticum on Candida, Aspergillus and dermatophyte species.” Journal of medical microbiology 58.11 (2009): 1454-1462.
- Park, Mi-Jin, et al. „Antifungal activities of the essential oils in Syzygium aromaticum (L.) Merr. Et Perry and Leptospermum petersonii Bailey and their constituents against various dermatophytes.” The Journal of Microbiology 45.5 (2007): 460-465.
- Cortés-Rojas, Diego Francisco, Claudia Regina Fernandes de Souza, and Wanderley Pereira Oliveira. „Clove (Syzygium aromaticum): a precious spice.” Asian Pacific journal of tropical biomedicine 4.2 (2014): 90-96.
- Jirovetz, Leopold, et al. „Chemical composition and antioxidant properties of clove leaf essential oil.” Journal of Agricultural and Food Chemistry 54.17 (2006): 6303-6307.
- Gülçin, İlhami, Mahfuz Elmastaş, and Hassan Y. Aboul-Enein. „Antioxidant activity of clove oil–A powerful antioxidant source.” Arabian Journal of chemistry 5.4 (2012): 489-499.
- Gülçin, İlhami. „Antioxidant activity of eugenol: A structure–activity relationship study.” Journal of medicinal food 14.9 (2011): 975-985.
- Fu, YuJie, et al. „Antimicrobial activity of clove and rosemary essential oils alone and in combination.” Phytotherapy Research 21.10 (2007): 989-994.
Komentarze
“Czapetka pachnąca, goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum)”