Kwas kawowy (C9H8O4, kwas 3,4-dihydroksycynamonowy) jest przedstawicielem kwasów hydroksycynamonowych, stanowiących podgrupę kwasów
fenolowych. Syntetyzowany jest przez rośliny jako wtórny metabolit i występuje w postaci pochodnych, takich jak: glikozydy, amidy i estry. Najliczniejszą i najlepiej poznaną grupą pochodnych kwasu kawowego są estry utworzone z kwasem chinowym (kwas chlorogenowy), α-hydroksydihydrokawowym (kwas rozmarynowy) i winowym (kwas kawoilowinowy) oraz ester fenetylowy kwasu kawowego (CAPE). Związki te występują w wielu owocach i warzywach, stąd są naturalnymi składnikami diety. Kwas kawowy oraz jego naturalne pochodne i syntetyczne analogi są silnymi przeciwutleniaczami, które już w niewielkich stężeniach chronią komórki przed stresem oksydacyjnym. W wielu układach doświadczalnych wykazano, że kwas kawowy i jego pochodne skutecznie usuwają reaktywne formy tlenu (RFT) i syntetyczne rodniki, chelatują jony metali oraz wpływają na zahamowanie peroksydacji lipidów. Na szczególną uwagę zasługuje CAPE, wykazujący najsilniejszą aktywność przeciwutleniającą.
Źródłem kwasu kawowego są m.in. warzywa strączkowe, pomidory, a także orzechy, ziarna zbóż, nasiona słonecznika, jemioła pospolita (Viscum album), glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium maius) oraz różne owoce. W większości owoców i warzyw jest on obecny w formie zestryfikowanej (depsydu) z kwasem chinowym, jako kwas chlorogenowy. Kwas kawowy spożywany jest z pokarmem roślinnym głównie w formie związanej, dlatego kluczowe dla jego biodostępności jest wchłanianie w jelicie cienkim.
Kwas kawowy posiada właściwości przeciwzapalne, żółciopędne, immunostymulacyjne, przeciwmiażdżycowe, antyagregacyjne, fungistatyczne (hamujące wzrost grzybów) i bakteriostatyczne.
Przypisy
- Wikipedia: Kwas kawowy, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_kawowy.
- Dr J. Kołodziejczyk-Czepas, mgr M. Szejk, lic. A. Pawlak, dr hab. H.M. Żbikowska, „Właściwości przeciwutleniające kwasu kawowego i jego pochodnych”, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 3 (100), 5 – 17.
- Pub Chem: caffeic acid – https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/689043.
Komentarze
“Kwas kawowy”