Chrom – składnik niemalże każdego środka na odchudzanie. Znany każdemu, kto kiedykolwiek podejmował walkę z nadwagą. Spróbujmy rozwikłać tajemnicę jaką kryje w sobie ten pierwiastek i dlaczego upatruje się tak ogromną jego rolę w odchudzaniu.
Główną rolą jaką pełni chrom jest utrzymywanie właściwego poziomu cukru we krwi. To swoisty strażnik naszego apetytu na słodycze. Z pewnością nie raz poczuliście nieodpartą chęć sięgnięcia po coś słodkiego w krótkim czasie po spożyciu posiłku. Dzieje się tak gdyż bardzo często po jedzeniu dochodzi do drastycznego spadku glukozy we krwi. Właśnie wtedy dostarczenie organizmowi odpowiedniej dawki chromu hamuje silną potrzebę ulegania słodkim i kalorycznym pokusom. Ponadto chrom wspomaga metabolizm powodując przyspieszone spalanie tkanki tłuszczowej.
Chrom jest obecny w centrach aktywnych wielu enzymów i jest niezbędnym do życia mikroelementem. Ułatwia przenikanie glukozy z krwi do komórek. Zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę. Współdziała z tym hormonem w syntezie białek. Zmniejsza ryzyko zawału serca i rozwoju miażdżycy, ponieważ obniża stężenie całkowitego cholesterolu i jego frakcji LDL (tzw. zły cholesterol), a zwiększa ilość HDL (tzw. dobry cholesterol).
Niedobór tego pierwiastka (na III stopniu utlenienia) może mieć wpływ na rozwój cukrzycy u dorosłych oraz chorób układu krążenia.
Nawet niewielkie ilości chromu na VI stopniu utlenienia mają działanie szkodliwe dla zdrowia człowieka. W codziennym życiu kontakt z materiałami zawierającymi chrom, takimi jak skóry garbowane chromowo, środki wybielające, farby i lakiery zawierające chrom, może prowadzić do wystąpienia reakcji uczuleniowych. Chrom jest najczęstszą przyczyną zawodowego wyprysku kontaktowego. Większe stężenia chromu sześciowartościowego ma działanie toksyczne, mutagenne i kancerogenne. Chrom sześciowartościowy ma zdolność penetracji błon komórkowych i przedostawania się do wnętrza komórki, gdzie ulega redukcji do chromu trójwartościowego, który sam nie jest w stanie dostać się do wnętrza komórek, uwalniając przy tym elektrony, które uszkadzają błonę. Sam chrom trójwartościowy znajdujący się we wnętrzu komórki tworzy związki kompleksowe, między innymi z DNA uszkadzając go tym samym, co może prowadzić w rezultacie do powstania nowotworu.
Źródła chromu w pożywieniu
Gdy mówimy o chromie w pożywieniu, to odnosimy się do trójwartościowej postaci chromu (Cr3+ albo Cr(III)). Znajduje się w wielu produktach spożywczych. Dobrym źródłem chromu jest mięso, skorupiaki, ryby, jaja, produkty zbożowe pełnoziarniste, orzechy oraz niektóre owoce i warzywa.
Produkt spożywczy | Zawartość chromu (µg/100 g) |
---|---|
Małże | 128 |
Orzechy brazylijskie | 100 |
Ostrygi | 57 |
Daktyle (suszone) | 29 |
Gruszki | 27 |
Krewetki | 26 |
Mąka razowa | 21 |
Pomidory | 20 |
Grzyby | 17 |
Brokuły | 16 |
Jęczmień (pełnoziaristy) | 13 |
Orzechy laskowe | 12 |
Kotlet wieprzowy | 10 |
Kukurydza (pełnoziarnista) | 9 |
Żółtko jaja | 6 |
Wołowina | 3 |
Śledzie | 2 |
Przyswajanie chromu
Chrom jest lepiej przyswajany przez organizm, gdy dostarcza się go jednocześnie z witaminą C. Utratę chromu z moczem nasila dieta bogata w cukry proste (np. sacharozę). Wchłanianie chromu utrudniają tłuszcze i związki fosforowe zawarte w takich produktach jak cola i zupy w proszku. Wchłanianie tego ważnego pierwiastka utrudnia także wapń. Oczywiście nie oznacza to by rezygnować z produktów zawierających wapń, należy tylko pamiętać o zróżnicowanej i zbilansowanej diecie.
Niedobór chromu w organiźmie
Pierwszymi objawami świadczącym o tym, że może nam brakować chromu są:
- bóle głowy,
- wzmożona drażliwość,
- niepokój,
- zmęczenie,
- spadek nastroju,
- nudności,
- wzrost poziomu cholesterolu oraz cukru we krwi.
Popularnym objawem niedoboru chromu jest częsta „ochota na coś słodkiego” ale także na alkohol.
Dorosły człowiek potrzebuje od 0,05 do 0,2 mg chromu dziennie. Osoby uprawiające sport, pracujące fizycznie i będące na diecie wysokocukrowej mają większe zapotrzebowanie.
Długotrwałe niedobory chromu
Skutkami długotrwałego niedoboru chromu są przede wszystkim:
- zwiększone ryzyko zachorowania na cukrzycę,
- miażdżycę,
- choroby układu krążenia.
Przedawkowanie chromu
Chrom organiczny, pochodzący z pożywienia, nie wywiera negatywnego skutku dla zdrowia i bardzo trudno byłoby go przedawkować. W przypadku suplementów zawierających ten pierwiastek należy jednak uważać. Nadmierne suplementowanie chromu może mieć swoje konsekwencje w postaci uszkodzeń DNA, zwiększeniu ryzyka wystąpienia nowotworu, zaburzać procesy tworzenia insuliny oraz zmniejszać przyswajalność cynku oraz żelaza.
Jakie suplementy diety na odchudzanie zawierają chrom
Suplementacja chromem
Chrom jest popularnym składnikiem suplementów diety na odchudzanie. Znajdziemy go między innymi w takich preparatach jak: Slimette/Silvets, Vita Super.
Chrom reguluje poziom glukozy we krwi, co ma duże znaczenie dla naszej wagi. Suplementacja chromem w postaci tabletek odchudzających to dobre rozwiązanie dla osób, którym trudno opanować apetyt na słodycze. Poza tym chrom przyspiesza tempo przemiany materii i ułatwia utratę tkanki tłuszczowej – jest tzw. spalaczem tłuszczu (fat burner).
Przypisy
- Food Composition and Nutrition Tables, 7th revised and completed edition, Ed. SW Souci, W Fachmann, H Kraut.Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart, 2008.
- Schwarz K and Mertz W. (1959) Chromium III and the glucose tolerance factor. Archives of Biochemistry and Biophysics 85:292-295.
- Balk EM, Tatsioni A, Lichtenstein AH, Lau J, Pittas AG. (2007) Effect of chromium supplementation on glucose metabolism and lipids: a systematic review of randomised controlled trials. Diabetes Care 30:2154-2163.
- Lukaski HC, Siders WA, Penland JG. (2007) Chromium picolinate supplementation in women: effects on body weight, composition and iron status. Nutrition 23:187-195.
- Scientific Committee on Food (2003) Opinion of the Scientific Committee on Food on the tolerable upper intake level of trivalent chromium. – http://ec.europa.eu/food/fs/sc/scf/out197_en.pdf.
- DYREKTYWA KOMISJI 2008/100/WE z dnia 28 października 2008 r. zmieniająca dyrektywę Rady 90/496/EWG w sprawie oznaczania wartości odżywczej środków spożywczych w odniesieniu do zalecanego dziennego spożycia, współczynników przeliczeniowych energii oraz definicji. – http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:285:0009:0012:PL:PDF
- Levina A and Lay PA. (2008) Chemical properties and toxicity of chromium (III) nutritional supplements. Chemical Research in Toxicology 21:563-571
- Chrom – Znaczenie biologiczne (Wikipedia) – https://pl.wikipedia.org/wiki/Chrom.
- IUPAC Technical Report, Juris Meija, Tyler B. Coplen, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Norman E. Holden, Johanna Irrgeher, Robert D. Loss, Thomas Walczyk and Thomas Prohaska, Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report) DOI 10.1515/pac-2015-0305.
- CHROMIUM (PubChem) – https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/23976.
- John F Papp: Mineral Yearbook 2002: Chromium. United States Geological Survey. – http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/chromium/chrommyb02.pdf.
- Chromite. W: John F Papp: Industrial Minerals & Rocks: Commodities, Markets, and Uses. Wyd. 7. SME, 2006. ISBN 9780873352338. – http://books.google.com/?id=zNicdkuulE4C&pg=PA309.
- N.N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemistry of the elements. Oxford; New York: Pergamon Press, 1984, s. 1170. ISBN 0-08-022057-6.
- Chrome yellow. W: Rutherford John Gettens: Painting Materials: A Short Encyclopaedia. Courier Dover Publications, 1966, s. 105–106. ISBN 9780486215976. – http://books.google.com/?id=bdQVgKWl3f4C&pg=PA106.
- Jadwiga Błoniarz, Stanisław Zaręba, Badanie zawartości niklu i chromu w suplementach diety wspomagających odchudzanie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny (2011, 62, Nr 2, 153 – 158).
- mgr MARZENA MIESZKOWSKA, dr inż. EWA MICHOTA-KATULSKA, Suplementy diety – korzyści i działania niepożądane, Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka Rocznik (2008, Tom nr 6, Strony 28-30).
Komentarze
“Chrom – Cr – czy to prawda, że odchudza?”