Witamina B3, PP – niacyna, nikotynamid

Witamina B3 PP - kwas nikotynowy, nikotynamid

Witamina B3 (witamina PP; łac. Acidum nicotinicum). Nazwą tą określane są dwa związki: niacyna – kwas nikotynowy (C6H5NO2, C6NH5O2, kwasu 3-pirydylokarboksylowy, pochodna pirydyny)[9] oraz nikotynamid (amidu kwasu nikotynowego)[10].

Witamina B3

Są dwie postacie koenzymu niacyny: dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy (NAD) i fosforan dinukleotydu nikotynamidoadeninowego (NADP). Odgrywają one istotną rolę w reakcji przenoszenia energii w metabolizmie glukozy, tłuszczu i alkoholu[1]. NAD prowadzi atomy wodoru i ich elektrony podczas reakcji przemiany, w tym podczas cyklu kwasu cytrynowego w łańcuchu transportu elektronów. Koenzym NADP jest koenzymem w syntezie lipidów i kwasów nukleinowych[2]. Niacyna w przeciwieństwie do innych witamin z grupy B, produkowana w organizmie z podstawowego aminokwasu, tryptofanu. Są to jednak niewielkie ilości i jej najważniejszym źródłem powinno być pożywienie. Należy również pamiętać, że tryptofan należy do aminokwasów egzogennych, czyli takich, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie, lecz muszą zostać dostarczone w pożywieniu.

Niacyna

Niacyna

Niacyna

Niacyna została pierwszy raz opisana przez Hugo Weidela w 1873 roku, w jego opracowaniach z badań nad nikotyną[41]. Została ona wyodrębniona z wątroby przez Konrada Elvehjema, który zidentyfikował jej aktywny składnik, a następnie nazywał go „czynnikiem zapobiegającym pelagrze” oraz „czynnikiem zapobiegającym zespołowi krowiego języka”[42].

Kiedy biologiczne znaczenie kwasu nikotynowego zostało odkryte, postanowiono zmienić nazwę kwasu nikotynowego. Zmiana ta, miała na celu podkreślenie, że nie ma związku pomiędzy bogatą w niacynę żywnością a nikotyną, a także pomiędzy nikotyną a witaminami.

W rezultacie tego angielska nazwa niacyny – niacin – została złożona z:

nicotinic acid + vitamin

Niacyna to najbezpieczniejsza i najskuteczniejsza
metoda kontroli poziomu tak zwanego złego cholesterolu LDL,
który zapycha tętnice.

Niacyna to naprawdę to. Żaden z dostępnych obecnie środków nie jest tak skuteczny – mówi Steven Nissen, były prezes American College of Cardiology.

Niacyna to najlepsza z obecnie dostępnych substancji stosowanych w celu kontroli poziomu cholesterolu. Zmniejsza częstotliwość występowania choroby wieńcowej i udaru mózgu oraz wydłuża średnią długość życia – William Parsons.

Niacyna powoduje wzrost poziomu tzw. dobrego cholesterolu HDL oraz spadek poziomu cholesterolu LDL. Zmiany te oznaczają o 15% rzadsze występowanie tzw. zdarzeń naczyniowych, takich jak blokada tętnic, która może prowadzić do ataku serca bądź udaru mózgu u osób z grupy wysokiego ryzyka. Niacyna ratuje życie.

Niacyna (Witamina B3):

  • Wspomaga produkcję energii
  • Wspiera układ nerwowy
  • Pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych
  • Pomaga w utrzymaniu prawidłowego stanu błon śluzowych
  • Pomaga zachować zdrową skórę
  • Zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia

Rola Witaminy B3 (niacyny) w organizmie

Najważniejsze funkcje niacyny:

  • współdziała w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów,
  • w przemianach metabolicznych mających na celu uwalnianie energii, uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi,
  • hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków,
  • reguluje poziom cholesterolu we krwi,
  • rozszerza naczynia krwionośne,
  • oddziałuje korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny,
  • poprawia ukrwienie skóry i kondycję włosów.

Zapotrzebowanie na Witaminę B3 (niacynę)

Zalecane dzienne zapotrzebowanie niacyny to odpowiednio:

  • 2-12 mg/dzień dla dzieci,
  • 14 mg/dzień dla kobiet,
  • 16 mg/dzień dla mężczyzn
  • 17-18 mg/dzień dla kobiet w ciąży czy też karmiących.
Tabela 1. Zalecane dzienne zapotrzebowanie niacyny (RDA)
Life StageAgeMężczyźni
(mg NE*/dzień)
Kobiety
(mg NE/dzień)
Niemowlęta0-6 miesięcy2 (AI)2 (AI)
Niemowlęta7-12 miesięcy4 (AI)4 (AI)
Dzieci1-3 lat66
Dzieci4-8 lat88
Dzieci9-13 lat1212
Młodzież14-18 lat1614
Dorośli19 lat i starsi1614
W ciążyw każdym wieku18
Karmienie piersiąw każdym wieku17
*NE, niacin equivalent (ekwiwalent niacyny): 1 mg NE = 60 mg of tryptophan = 1 mg niacyny
AI -Adequate Intake – Odpowiednie spożycie. Założona przez Food and Nutrition Board, US Institute of Medicine, miara AI jest zalecaną wartością spożycia na podstawie zaobserwowanych lub doświadczalnie określonych szacunków spożycia składników odżywczych przez grupę osób zdrowych, które z założenia są adekwatne. AI ustanowia się gdy nie można ustalić RDA.

Górnym limitem dla dorosłych kobiet i mężczyzn jest 35 mg/dzień[3].

Poziom niacyny jest zwykle badany w moczu[5], gdyż testy te są uznawane za dokładniejsze niż testy krwi[4].

Witamina PP

Niacyna jest znana również jako czynnik przeciwpelagryczny, stąd niekiedy nazywa się ją również witaminą PP. Nazwa pochodzi od choroby o nazwie Pelagra (rumień lombardzki). Choroba ta jest skutkiem niedoboru niacyny w organiźmie. Nazwa pelagra pochodzi od łac. pella agra, co znaczy: szorstka skóra. Niacyna jest nazywana witaminą PP od pierwotnej anglo-jezycznej nazwy „Pellagra-Preventing factor”.


Najlepszy naturalny suplement diety z witaminami B

Witamina B complex marki Cheers ™ Witamina B complex marki Cheers ™ – W skład każdej kapsułki witaminy B complex Cheers wchodzą: Dwuwinian choliny; inozytol; otoczka kapsułki – hydroksypropylometyloceluloza; amid kwasu nikotynowego (niacyna); ryboflawiny 5′-fosforan sodu (ryboflawina); mąka ryżowa; monoazotan tiaminy (tiamina); 5′-fosforan pirydoksyny (witamina B6); D-pantotenian wapnia (kwas pantotenowy); ekstrakt z owoców pieprzu czarnego (Piper nigrum) [95% piperyny] – Bioperine®; D-biotyna (biotyna); kwas pteroilomonoglutaminowy (foliany); metylokobalamina (witamina B12).


Objawy Pelagry – niedoboru niacyny

Charakterystyczne objawy (etapy choroby) to tzw. „zespół 4d”:

dermatitis – zapalenie skóry,

diarrhoea – biegunka,

dementia – otępienie,

death – śmierć.

Ponadto w róznych stadiach choroby występują:

  • zapalenie skóry szczególnie wyraźne na odsłoniętych częściach skóry (twarz, dłonie), hiperpigmentacja, zgrubienie skóry,
  • biegunka i inne objawy ze strony przewodu pokarmowego (zapalenie języka, zapalenie jamy ustnej, zespół krowiego języka),
  • otępienie, jako skutek niedoboru witaminy na czynność ośrodkowego układu nerwowego,
  • poirytowanie, słaba koncentracja, amnezja, majaczenie, lęki, zmęczenie, apatia, nadmierna aktywność (agresja), oraz depresja
  • osłabienie,
  • bezsenność,
  • ataksja (zaburzenia koordynacji ruchów ciała).

Przedawkowanie niacyny (witaminy B3, PP)

Duże dawki niacyny (1,5 – 6 g dziennie) przynoszą dermatologiczne skutki uboczne, np.

  • zaczerwienienie,
  • swędzenie,
  • suchość skóry,
  • wysypka (wypryski).

Notowane są również problemy układu pokarmowego, jak niestrawność, nudności, oraz ostra niewydolność wątroby. Może wystąpić hiperglikemia, oraz zaburzenia rytmu serca[6].
W bardzo wysokich dawkach, niacyna może mieć skutki śmiertelne[7]. Wysokie dawki niacyny mogą powodować zmiany w plamce żółtej, pogrubianie plamki żółtej oraz siatkówki, co prowadzi do pogorszenia i w konsekwencji utraty zdolności widzenia. Zmiany te są jednak odwracalne po odstawieniu niacyny[8].

Żródła pokarmowe witaminy B3 (niacyny)

Niacyna znajduje się w bardzo wielu pokarmach, takich jak m.in.:

  • produkty pełnoziarniste,
  • świeże owoce i warzywa,
  • mięso, ryby,
  • fasola i orzechy.

Niestety w ilościach w których wsytępuje w naturalnych pokarmach nie obniży poziomu cholesterolu we krwi.


Przypisy

  1. Whitney, N; Rolfes, S Crowe, T Cameron-Smith, D Walsh, A (2011). Understanding Nutrition. Melbourne: Cengage Learning.
  2. National Academy of Sciences. Institute of Medicine. Food and Nutrition Board, ed. (1998). „Chapter 6 – Niacin”. Dietary Reference Intakes for Tjiamine, Riboflavin, Niacin, Vitamin B6, Folate, Vitamin B12, Pantothenic Acid, Biotin and Choline. Washington, D.C.: National Academy Press.
  3. Recommended Dietary Allowance (RDA) for Niacin – http://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/niacin.
  4. Jacob RA, Swendseid ME, McKee RW, Fu CS, Clemens RA: Biochemical Markers for Assessment of Niacin Status in Young Men: Urinary and Blood Levels of Niacin Metabolites, J. Nutr. 1989 119: 4 591-598.
  5. Dietary Reference Intakes for Thiamin, Riboflavin, Niacin, Vitamin B6, Folate, Vitamin B12, Pantothenic Acid, Biotin, and Choline, National Academies Press, Dietary Reference Intakes Research Synthesis: Workshop Summary – https://www.nap.edu/read/11767/chapter/6#37.
  6. Keith Parker; Laurence Brunton; Goodman, Louis Sanford; Lazo, John S.; Gilman, Alfred: Goodman & Gilman’s the pharmacological basis of therapeutics. New York: McGraw-Hill, 2006.
  7. Mittal MK, Florin T, Perrone J, Delgado JH, Osterhoudt KC. Toxicity from the use of niacin to beat urine drug screening. „Ann Emerg Med”. 50 (5), s. 587–90, 2007.
  8. Gass JD. Nicotinic acid maculopathy. 1973. „Retina (Philadelphia, Pa.)”. 23 (6 Suppl), s. 500–10, 2003.
  9. Nicotinic Acid – https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/938.
  10. Nicotinamide – https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/936.

Autor: Eco Supplements - O nas

Redakcja portalu Eco Supplements
Jesteśmy zespołem ludzi pasjonujących się zdrowym trybem życia, odżywiania, naturalnymi suplementami diety. Współpracują z nami eksperci - osoby z wykształceniem kierunkowym związanym z odżywianiem i zastosowaniem naturalnych metod profilaktyki prozdrowotnej.

Udostępnij ten artykuł na: