Witamina C – Kwas L-askorbinowy

Wybierz swoją wersję językową:

Kwas askorbinowy czyli witamina C jest to organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych. Witamina C jest niezbędna do funkcjonowania wszystkim organizmom żywym. Dla wielu zwierząt oraz dla ludzi, witamina ta musi być dostarczana w pożywieniu ponieważ organizmy go nie wytwarzają. Kwas askorbinowy jest także przeciwutleniaczem stosowanym jako dodatek do żywności (E300).

W warunkach standardowych jest białym, krystalicznym ciałem stałym. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, roztwór ma odczyn kwasowy.

Inne nazwy kwasu askorbinowego:

• łac. Acidum ascorbicum;
• Przeciwutleniacze stosowane w przemyśle spożywczym: E300 – kwas askorbinowy, E301 – askorbinian sodu, E302 – askorbinian wapnia, E303 – askorbinian potasu, E304 – estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego;
• (R)-3,4-dihydroksy-5-((S)-1,2-dihydroksyetylo)furan-2(5H)-on;
• kwas askorbowy;
• 2,3-didehydro-L-treo-heksono-1,4-lakton;
• 3-keto-L-gulofuranolakton

Kwas L-askorbinowy występuje naturalnie w wielu organizmach roślinnych i zwierzęcych. W obu królestwach substratem do biosyntezy tego związku jest D-glukoza, jednak przebiega ona w różny sposób^[1].

Bogatym źródłem witaminy C są świeże owoce i jarzyny: porzeczki, truskawki, owoce cytrusowe, kapusta, pietruszka, szpinak, rzeżucha, pomidory i zielona papryka. Witamina C jest jednak produktem nietrwałym, jej straty w procesie gotowania sięgają 50–70%^[2], ulega także utlenianiu dlatego najlepiej spożywać warzywa i owoce świeże i surowe.

Sprawdź: Zawartość witamy C w owocach i warzywach.

Rola witaminy C w organiźmie człowieka

Witamina C odgrywa bardzo istotną rolę w funkcjonowaniu ludzkiego organizmu^[10]:

• Zwiększa odporność organizmu, szczególnie w okresie wzmożonego wysiłku fizycznego, aktywizuje system immunologiczny.
• Wspomaga pracę układu krwionośnego: obniża ciśnienie tęcznicze krwi, rozszerza naczynia krwionośne, chroni przed miażdżycą.
• Wykazuje działanie antyoksydacyjne^[11], gdyż uczestniczy w neutralizowaniu reaktywnych form tlenu i azotu. Zapobiega dzięki temu uszkodzeniom komórek i chroni ich makrocząsteczki przed powstawaniem uszkodzeń oksydacyjnych. Uczestniczy także w naprawie DNA. Usuwa wolne rodniki chroniąc organizm przed zmianami nowotworowymi.
• Wspomaga produkcję cholesterolu w wątrobie oraz przetwarzanie go w kwasy żółciowe – podnosi poziom „dobrego cholesterolu” i obniża ten zły. Reguluje również poziom glukozy we krwi.
• Pozytywnie wpływa na pracę układu nerwowego, reguluje produkcję kortyzolu (hydrokortyzolu) hormonu steroidowego wytwarzanego przez korę nadnerczy (tzw. hormon stresu), pomaga w koncentracji.
• Bierze udział w przemianach tyrozyny, syntezie steroidów nadnerczowych. Ma również wpływ na zachowanie prawidłowego potencjału oksydacyjnego w komórce^[1].

Rekomendowane spożycie witaminy C dla osoby dorosłej wynosi od 45 do 90 mg na dobę.

Skutki niedoboru witaminy C w organiźmie człowieka

kwas L-askorbinowy – widok trójwymiarowy 3D

Najbardziej znanym objawem niedoboru witaminy C jest szkorbut^[3], którego objawami są: samoistne krwawienia, uszkodzenia naczyń krwionośnych, krwawe wybroczyny, złe gojenie i odnawianie się ran, rozpulchnienie dziąseł, zapalenie błony śluzowej, zmiany w zębach (np. zgorzel), bolesność stawów i mięśni, obrzęki kończyn, osłabienie, utrata apetytu, obniżenie wydolności fizycznej. Do groźnych następstw tej choroby należą także: depresja, osteoporoza, niedokrwistość mikrocytarna niedobarwliwa, nadczynność gruczołu tarczowego, zaburzenia neurologiczne, schorzenia żołądka. Może spowodować przedłużenie okresu zaziębienia organizmu i trudności w leczeniu zakażeń, a także wtórne infekcje. Nieleczona może prowadzić nawet do śmierci.

Skutki nadmiaru / przedawkowania witaminy C

Witamina C (kwas askorbinowy) nie jest toksyczna, ale przyjmowana w nadmiarze (dawki doustne powyżej 2 g na dobę) może wywoływać dolegliwości żołądka (nudności, biegunkę, wymioty), wysypkę skórną. Po radykalnym odstawieniu można zaobserwować obniżenie odporności. Zazwyczaj jednak nadmiar witaminy wydalany jest z organizmu człowieka wraz z moczem. W przypadku występowania lub stwierdzonej skłonności do powstawania kamieni nerkowych nie zaleca się spożywania dawek większych niż 500 mg na dobę. Nadmiar witaminy C przekształca się w:

• kwas szczawiowy^[8], który w drogach moczowych wytrąca się z wapniem, w postaci kamieni (szczawianu wapnia) lub
• kwas moczowy^[9] (białe kryształy trudno rozpuszczalne w wodzie)^[4].

Szkodliwość zażywania wyższych niż zalecane dawek witaminy C w czasie ciąży nie została potwierdzona w badaniach klinicznych.

Megadawki witaminy C

Temat stosowania tzw. megadawek witaminy C budzi kontrowersje, a środowisko naukowców, lekarzy i osób zajmujących się metodami naturalnymi nie wypowiada się wtej kwestii jednoznacznie. Przemysł farmaceutyczny oraz lekarze zdecydowanie odradzają tego typu terapię, natomiast część naukowców i lekarzy bardzo zachęca do stosowania jej w wielu bardzo groźnych chorobach. Poniżej przedstawiamy zdanie kilku z nich:

1. Według laureata dwóch nagród Nobla pisarza, chemika i fizyka dr hab. Linusa Paulinga^[5] dzienne spożycie dorosłego człowieka powinno wynosić od 3g do 18g na dobę. W jednym z ostatnich przed śmiercią wywiadów mówi m.in. :”Myślę, że obecnie  możemy całkowicie kontrolować choroby układu krążenia, zawały serca i wylewy  poprzez właściwe użycie witaminy C i lizyny. Nie tylko, że tym sposobem możemy zapobiec chorobom układu krążenia, ale nawet je wyleczyć. Jeśli należysz do grupy o tzw. podwyższonym ryzyku choroby serca lub doświadczyłeś w przeszłości zawału serca, będzie lepiej dla ciebie, jeśli zaczniesz przyjmowanie witaminę C i lizynę.(…)”.
2. Według dr Mathiasa Ratha^[6] brak witaminy C zwiększa ryzyko choroby wieńcowej. Zwiększone spożycie natomiast podnosi  poziom „dobrego” cholesterolu HDL, a usuwa nadmiar „złego” LDL. Dr M. Rath zalecał dawkę od 3g do 10g naturalnej witaminy C na dobę. Twierdzi, że dzięki temu można uzyskać odwrócenie procesów miażdżycy. Niedobór witaminy C prowadzi do zaburzeń odporności organizmu na zakażenia i oddziaływanie niektórych toksyn. w Jej wysoki poziom  w organizmie sprzyja tworzeniu maksymalnych zasobów glikogenu w wątrobie i wzmocnieniu jej czynności odtruwających. Ma to ogromne znaczenie we wszelkich infekcjach pasożytniczych (grzyby, bakterie, robaczyce), w zatruciach organizmu toksynami chemicznymi bądź w przypadku wszystkich rodzajów wirusowego zapalenia wątroby.
3. Według dr Clark^[7] witamina C pomaga neutralizować wszystkie mykotoksyny pleśniowe (toksyny pochodne od grzybów), w tym również bardzo trującą – aflatoksynę.
4. Dr. Robert F. Cathcart opracował szczegółowe metody leczenia wielu chorób przy pomocy megadawek kwasu askorbinowego w tym alergii, chorób bakteryjnych a nawet raka^{[12][13][14][15][16][17]}.

Zwolennicy leczenia i profilaktyki przy pomocy megadawek witaminy C są przekonani o jej sukteczności. Przeciwnicy przestrzegają przed możliwymi negatywnymi skutkami. Nadal brakuje wiarygodnych źródeł podpartych badaniami, które jednoznacznie potwierdzałyby lub zaprzeczały jaki wpływ na zdrowie ma przyjmowanie kwasu askorbinowego w dużych dawkach.

Najlepsze suplementy diety z Witaminą C

• Witamina C marki Cheers ™ – W skład każdej kapsułki wchodzi: Ekstrakt z owoców dzikiej róży (Rosa canina L.) [70% witaminy C]; otoczka kapsułki – hydroksypropylometyloceluloza; ekstrakt z owoców gorzkiej pomarańczy (Citrus aurantium L.) [40% witaminy C]; ekstrakt z owoców aceroli (Malpighia punicifolia L.) [25% witaminy C]; ekstrakt z owoców pomarańczy słodkiej (Citrus sinensis L.) [60% bioflawonoidów cytrusowych]; ekstrakt z nasion granatu właściwego (Punica granatum) [40% kwasu elagowego]; mąka ryżowa; drożdże wzbogacone w selen (Saccharomyces cerevisiae).
• Witamina C 1000mg z kwiatów dzikiej róży – Każda kapsułka zawiera (kwas L-askorbinowy z dzikiej róży) – 1000 mg, [1667%].
• PureWay-C^® Witamina C 500mg + Wapń 90mg – – W skład każdej tabletki wchodzi: (kwas L-askorbinowy w postaci Pure Way-C®) – 500 mg [833%], Wapń (węglan wapnia) – 90 mg [9%], Citrus Bioflavonoid Complex – 100 mg.

Przypisy

1. Kwas askorbinowy – Witamina C – https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_askorbinowy
2. Kalina Maćkowiak, Lech Torliński – „Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka”, Nowiny Lekarskie 2007, 76, 4, 349-356, Zając M.: „Witaminy i mikroelementy”. Wyd. Kontekst, 2000, 29–37, Gertig  H.,  Przysławski  J.:  „Bromatologia  –  zarys  nauki  o żywieniu i żywności”. Wyd. Lek. PZWL, 2006, 164-170.
3. Szkorbut –  gnilec, cynga, łac. scorbutus – choroba wielonarządowa, wywołana niedoborem kwasu askorbinowego w pożywieniu. – SCURVY: How a Surgeon, a Mariner, and a Gentleman Discovered the Greatest Medical Mystery of the Age of Sail by Stephen R. Bown. Published by Thomas Dunne Books 2004.
   The history of scurvy & vitamin C. by Kenneth J. Carpenter. Published by Cambridge University Press 1986.
   
4.   LK. Massey, M. Liebman, SA. Kynast-Gales. Ascorbate increases human oxaluria and kidney stone risk. „J Nutr”. 135 (7), s. 1673-1677, 2005. PMID: 15987848.
5. Linus Pauling – https://pl.wikipedia.org/wiki/Linus_Pauling.
6. Matthias Rath – https://en.wikipedia.org/wiki/Matthias_Rath, „Zwycięstow nad rakiem cz.1 i cz.2” – Matthias Rath Aleksandra Niedzwiedzki, ISBN: 9789076332789, ISBN: 9789076332796, Wydawca: Dr. Rath Education Services B.V., „Dlaczego zwierzęta nie dostają zawałów serca tylko my ludzie” –  Matthias Rath, Wydawca: Dr. Rath Education Services B.V., „Dowody” – Matthias Rath, ISBN: 9789076332819.
   
7. Hulda Regehr Clark – https://en.wikipedia.org/wiki/Hulda_Regehr_Clark, The Three Owls Reading Method (1965–67), The Cure for All Cancers (1993), The Cure For HIV / AIDS (1993), The Cure for All Diseases (1995, ISBN 978-1-890035-01-3), The Cure For All Advanced Cancers (San Diego, CA: ProMotion Publishing, 1993), Syncrometer Science Laboratory Manual (2000), The Prevention of all Cancers (2004), The Cure and Prevention of All Cancers (2007).
   
8. Kwas szczawiowy (kwas etanodiowy), HOOC–COOH – organiczny związek chemiczny, najprostszy kwas dikarboksylowy. W dużych stężeniach kwas szczawiowy działa drażniąco na skórę i błony śluzowe, ale nawet w ilościach spotykanych w żywności może być szkodliwy – z jonami wapnia tworzy trudno rozpuszczalny szczawian wapnia, który osadza się w postaci kamieni w nerkach. Dlatego częste spożywanie dużych ilości warzyw zawierających ten kwas może być przyczyną kamicy nerkowej, a także niedoboru wapnia w organizmie.
9. Kwas moczowy (2,6,8-trioksypuryna) – organiczny związek chemiczny, pochodna puryny. Tworzy białe kryształy trudno rozpuszczalne w wodzie. Stężenie kwasu moczowego we krwi osób zdrowych wynosi 180–420 µmol/l (3–7 mg/dl). Z moczem wydala się średnio 500 mg kwasu moczowego w ciągu doby w postaci wolnej lub w formie soli (zależnie od pH moczu). Kwas moczowy jest trudno rozpuszczalny w wodzie i w środowisku kwaśnym może odkładać się w stawach powodując dnę moczanową i w nerkach tworząc kamienie moczanowe.
10. Vitamin C – Fact Sheet for Health Professionals, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/vitaminc.html.
    
11. Antyoksydanty – http://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk/diet/antioxidants-fact-sheet, https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/antioxidants.html.
    
12. Cathcart R.F. The method of determining proper doses of vitamin C for the treatment of disease by titrating to bowel tolerance. J. Orthomolecular Psychiatry, 10:125-132, 1981.
13. Cathcart R.F. Vitamin C: titrating to bowel tolerance, anascorbemia, and acute induced scurvy. Medical Hypotheses, 7:1359-1376, 1981.
14. Cathcart R.F. Vitamin C in the treatment of acquired immune deficiency syndrome (AIDS). Medical Hypotheses, 14(4):423-433, Aug 1984.
15. Cathcart R.F. The vitamin C treatment of allergy and the normally unprimed state of antibodies. Medical Hypotheses. 1986 Nov;21(3):307-21.
16. Cathcart R.F. Vitamin C function in AIDS. Current Opinion, Medical Tribune, July 13, 1983.
17. Cathcart R.F. Vitamin C: the nontoxic, nonrate-limited, antioxidant free radical scavenger. Medical Hypotheses, 18:61-77, 1985.

Czy masz pasożyty?
Warto to sprawdzić - Zobacz jak!

Czekolada odchudza?
Okazuje się, że to działa!

Problem z trądzikiem?
Jest skuteczna metoda!

Tłumaczenia

Artykuł "Witamina C – Kwas L-askorbinowy" w innych wersjach językowych
Vitamin C – L-ascorbic acid in English: Vitamin C – L-ascorbic acid